Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) uzunca zamandır bir yolsuzluk olayı ile çalkalanıyor. Gerçi, BTSO Genel Sekreteri Nihat Balkan, bunu yolsuzluk değil, “hata” olarak adlandırıyor ama 2-3 yıldır sürekli yapıldığı anlaşılıyor. Üstüne üstlük ortadan kaybolan, sonradan odaya iade edildiği söylenen 1 milyon liraya yakın paradan söz ediliyor.

Olayı özetleyelim de, hata mı, yolsuzluk mu görelim.

BTSO Dış Ticaret Servisi, bazı işlemlerden para alıyor. TIR karnesi, gümrük muafiyetlerinden yararlanmayı sağlayan A.TR ve Eur.med dolaşım belgelerinden ötürü TOBB adına tahsil edilen bedeller var. Bu bedeller, belgeye ve TIR’ın geçeceği ülke sayısına göre değişiyor. Örneğin TIR’lardan 92 lira ile 198 lira arasında ücret alınıyor. Diğer belgeler ise 6-10-12 lira gibi rakamlar.

2011 yılında BTSO Dış Ticaret Servisi’nde işlem yapılan belge sayısı 105 bin civarında. Sadece TIR belgesi sayısı ise 11 bin 120..

Bu bedellerin yüzde 10’u BTSO’ya kalıyor, geri kalanı TOBB’a gidiyor. TOBB da, üyesi olduğu Uluslararası Kara Taşımacılığı Birliği’ne (IRU) ödeme yapıyor.

Daha anlaşılır bir dille, bu paralar bir çeşit taşımacılık sigortası oluyor. Taşınan ürüne bir zarar gelmesi durumunda, IRU tarafından tazmin ediliyor.

BTSO’nun 2011 yılında bu işlemlerden geliri 600 bin lira civarında. Yaklaşık 1 milyon liralık yolsuzluk rakamı ile odanın yıllık geliri arasındaki çelişki dikkat çekici elbette. Ancak, ihracatçılardan alınan belge bedeli karşılığında kesilen makbuzlardan bin 500’e yakını, koçanında “iptal” diye gösterilirse, ortaya çıkacak parayı hesap edin! Bu durumda ihracatçıdan tahsil edilen paranın yüzde 100’ü makbuzu iptal edenin cebine kalıyor!

* * *

Nedense, bir süre önce odada denetim yapan müfettişler çıkaramamış bu olayı ortaya. Balkan, Oda’nın kendi iç denetimleri sırasında saptandığını söylüyor ama bir tuhaflık var yine de.. Makbuz iptalleri ile ilgili olarak birinci derecede sorumlu tutulan G.M.A. ile veznedar M.S. ve kasa sorumlusu M.Y.’nin işlerine son verilmiş. Bir iddiaya göre de istifa ettirilmişler.

Ayrıca G.M.A.’nın, iptal edilen makbuzların karşılığı olan paranın 400 bin lirasını geri getirdiği ifade ediliyor. Balkan ise tamamını geri verdiğini anlatıyor, fakat miktarını söylemiyor. Gerekçesi de “adli soruşturma yürütülüyor olması”..

Duyumlarımıza göre, parayı geri alıp hesapları düzelterek olayın üstünü örtme düşüncesiyle bir zaman adli makamlara başvurulmamış ama bakmışlar ki iş iyice çetrefilli hale geliyor, o zaman Cumhuriyet Savcılığı’na suç duyurusunda bulunulmuş.

Öyle ya, son birkaç yılın evraklarında düzeltme yapmaya kalkmak, ortadan kaybolan parayı tekrar kasaya koyup muhasebeleştirmek mümkün değil. İş şimdi savcılıkta..

Bir not daha.. Makbuz iptallerini gerçekleştirdiği öne sürülen G.M.A. odada yaklaşık 3.5-4 yıldır çalışıyor ve Genel Sekreter Nihat Balkan’ın eniştesinin kardeşi.. Olay ortaya çıkmadan önce, lise mezunu olduğu halde G.M.A.’nın terfi ettirilmesinin bardağı taşıran damla olduğu öne sürülüyor.