Haziran ayında yapılacak milletvekili genel seçimlerinde Bursa 18 milletvekili çıkaracak.
2 milyon 605 bin 495 olan Bursa nüfusu bunu gerektiriyor. Ancak Yüksek Seçim Kurulu tarafından Bursa’ya, “ilinizin çıkaracağı milletvekili sayısı 18’dir” şeklinde herhangi bir bildirim yapılmadı henüz…
Eğer Bursa’nın çıkaracağı milletvekili sayısı 19 olsaydı, Bursa milletvekili genel seçimini iki bölgede yapacaktı.
Zira “Milletvekili Seçimi Kanunu”nun 4. maddesindeki düzenleme bu yönde…
Yasaya göre milletvekili sayıları şöyle belirleniyor:
Toplam milletvekili sayısından her ile önce bir milletvekili veriliyor.
Son genel nüfus sayımı ile belli olan Türkiye nüfusu, illere verilen birer milletvekili toplamı çıkarıldıktan sonra kalan milletvekili sayısına bölünmek suretiyle bir sayı elde ediliyor. İl nüfusunun bu sayıya bölünmesi ile her ilin ayrıca çıkaracağı milletvekili sayısı tespit ediliyor.
* * *
Hesaplayalım…
550’den 81’i çıkaralım elde var 469… Türkiye nüfusu olan 73 milyon 722 bin 988’i 469’a bölelim, elde var 157 bin 191…
Şimdi Bursa’nın nüfusu olan 2 milyon 605 bin 495’i de 157 bin 191’e bölelim, elde var 16,5753…
Yuvarlamayla 17 olur. Bir de en baştan almıştı Bursa, etti 18…
* * *
Seçimler tarihine baktığımızda Bursa’nın milletvekili sayısının her seçimde arttığını görüyoruz. Dolayısıyla, önümüzdeki haziran ayında 18 milletvekili seçecek olan Bursalı seçmen, bugünkü nüfus artış hızına göre bir sonraki seçimde 19 vekil gönderecek TBMM’ye…
Bu da, Bursa iki bölgeye ayrılarak gerçekleştirilecek.
Söz konusu yasanın aynı maddesine göre tespit sonunda, çıkaracağı milletvekili sayısı 18′e kadar olan iller, bir seçim çevresi sayılıyor. 19′dan 35′e kadar olan iller iki, 36 ve daha fazla olan iller üç seçim çevresine bölünüyor.
Bu illerin seçim çevreleri belirlenirken, mümkün olduğu ölçüde eşit veya birbirine yakın sayıda milletvekili çıkaracak şekilde oluşturuluyor. Mümkün olduğu ölçüde ilçelerin mülki bütünlüğü dikkate alınıyor. Aynı seçim çevresinde yer alacak ilçelerin nüfus ve coğrafi yakınlıkları ile ulaşım imkanları göz önünde bulunduruluyor. Bu illerin milletvekili sayısının seçim çevrelerine dağıtımında; seçim çevrelerinin çıkaracakları milletvekili sayısı, nüfusları bakımından illerin milletvekili sayısını tespit etmeye ilişkin esaslar uygulanıyor.
* * *
Bursa, iki bölgeli seçime alışkın aslında… 1983, 87 ve 91 genel seçimlerinde, iki bölgede belirledi milletvekillerini…
83’te milletvekili sayısı 10 iken, ANAP 6, HP 2, MDP 2 milletvekili çıkarmıştı.
87’de milletvekili sayısı 11’e çıkmış, ANAP 7, DYP 3, SHP 1 milletvekilliği kazanmıştı.
91’de milletvekili sayısı 12 olmuştu. Bu kez DYP 8, ANAP 4 şeklinde paylaşılmıştı milletvekillikleri…
* * *
Böylece hafıza tazeledikten sonra sadede gelelim…
Büyük illerde halkın, kendinden olanları seçmesi bakımından faydalı bir sistem de, demokratik bir siyasi partiler yasasına sahip değilken bir anlamı yok. Nasıl olsa partiler, daha doğrusu liderler birilerini dayatıyor, “ille de bunları seçeceksiniz” diye…
İlgili yazılar:
Mümin Ceyhan hazine topladı
Kullanıldık ey halkım ayıplama bizi!
“Sağlıkta hayaller, yalanlar ve gerçekler”
